Еліміздің Тұңғыш Президенті, Елбасымыз Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев: «Қай халықтың болсын өзге ұлтқа ұқсамайтын бөлек болмыс бітімін даралап, өзіндік тағдырын айқындайтын басты белгісі — мәдениеті. Мәдениет ұлттың бет бейнесі, рухани болмысы, жаны, ақыл ойы, парасаты. Өркениетті ұлт ең алдымен тарихымен, мәдениетімен, ұлт ұлықтаған ұлы тұлғаларымен, әлемдік мәдениеттің алтын қорына қосқан үлкенді — кішілі үлесімен мақтанады. Сөйтіп тек өзінің ұлттық төл мәдениеті арқылы ғана танылады. Адамзат тарихының күретамыры — мәдениет, ал мәдениеттің күретамыры — адамзаттың ақыл — ойы мен іс — әрекетін дүниеге әкелген материялдық құндылықтар болып табылады»,– деді өз сөзінде.
Кейінгі жылдары елімізде мәдени мұраларға ерекше көңіл бөлінуде. Барымызды баптап, жоғымызды түгендеп, ата — бабамыздың тарихи мұраларын, құнды ескерткіштерін, ерлік істерін, ақыл — парасатын жинақтап ұрпақтан — ұрпаққа табыс етіп, аманатына қиянат етпей, ұлттық мирастарымызды жанымыздай қорғап, құндылықтарымызды қастерлеу — бүгінге міндет, ертеңге ұлағат.
Жыл өткен сайын мазмұны арта түсетін мұражай жәдігерлерінің тарихы келер ұрпақ үшін маңызы өте зор.
Мұражайлар тек ескі дүниелердің көрмесі емес, ол- халық қазынасын сақтайтын, тарих қойнауынан сыр шертетін ұлағатты орын.
Күн сайын қарасы көбейіп, бой көтерген мұражайлар ісі, тарихи құндылығымен ерекшеленеді, өткенге ақиқат, болашаққа мақтаныш, тарих пен танымның қайнар көзі.
Осындай бір музей Ақсу ауданына қарасты Ақсу елді мекенінде орналасқан І.Жансүгіров атындағы тарихи — өлкетану музейі. Бұл музей 1991 жылы музей болып қалыптасып, сол кездегі қиын – қыстауға байланысты кешеуілденіп 1994 жылы Ақсу ауданының мәдениет бөлімінің ұсынысымен, Алматы обылыстық мәдениет комитетінің 1991 жылғы шілде айының 3 — ші жұлдызында №59 — шы бұйрығы бойынша І.Жансүгіров атындағы тарихи — өлкетану музейі обылыстық тарихи — өлкетану музейінің филиалы ретінде І.Жансүгіровтің 100 жылдық мерей тойында лентасы қиылып ашылған. Яғни, Тәуелсіздіктің төл құрдасы. Биыл сол Тәуелсіздік мерекесімен 30 жылдығы тұспа тұс келіп отыр.
Бұл музей орналасқан ғимарат тарихи ескерткіштедің бірі болып саналады. Олай дейтін себебіміз, еліміздің хат танып, өсіп — өнуіне, мәдениетінің дамуына үлкен үлесін қосқан, есімдері аңызға айналған Маман ұрпақтары салған Жетісу жеріндегі алғашқы ұлттық, дүниетанымдық мектептерінің бірі «Мамания» мектебінің Қарағаштан көшіріліп әкелінген ағаштарынан салынған. Бұл ғимарат тарихи ескерткіш ретінде мемлекет қорғауында. Көп жылдар мектеп интернаты, құрлыс техникумының оқу сыныптары болған. Ғимараттың қайта жөндеуден өткізіліп музей болып қалыптасуына Ақсудың арда азаматтары А.Зияданов пен С.Серпербаев үлкен еңбек сіңірді. Мұрағаттарының жинақталуына, музей ісінің жандануына белгілі ұстаз, музейдің алғашқы директоры Кеңсаба Омаровтың еңбегі зор. 2006 жылдан бастап он жылдам астам уақыт музей директоры болған Көбетов Оралхан Тәсілбайұлы 2009 жылы музей ғимаратына күрделі жөндеу жұмысы жүргізілуін, экспозициясын жаңарту жұмыстарын қолға алып, аянбай еңбек етті.
Музей жеті бөлімнен тұрады. Мұзейдің жалпы экспозициясының басты мақсаты-ол еліміздің бір аймағы болып табылатын осы өлкенің тарихи, әлеуметтік-экономикалық өзгерістерін сонау қазақ хандығының құрылуы кезеңінен бастап бүгінгі күнге дейінгі шежіресін Қазақстан Республикасын тәуелсіз мемлекет болып қалыптасуының обьективті тарихы негізінде көрсету. Сонымен қатар, келушілерге өлкеміздің табиғи байлығы, фаунасы мен флорасы жайлы мол мағлұмат беру көзделген.
Музейдің жалпы көлемі – 344,7 шаршы метр. Экспозициялық зал көлемі –280,5 шаршы метр. Мұнда өлкенің табиғаты, тарихы, Ақсу ауданынан шыққан қоғам, өнер және мәдениет қайраткерлері, соғыс және еңбек ардагерлері туралы мәліметтер бар. Бүгінде музей қорында 800 экспонат бар. Музей химаратында күрделі жөндеу жұмыстары 2009 жылы өтсе, биыл 2021 жылы ағымдағы жөндеу жұмыстары өтті.
Ардақ ҚҰМАРОВА,
І.Жансүгіров атындағы тарихи – өлкетану
Музейінің меңгерушісі.